1. De gemeente weet niet en houdt niet bij hoeveel leidinggevenden een migratie achtergrond hebben. De Utrechtse bevolking bestaat voor ruim 30% uit bewoners met een migratie achtergrond, maar dat % zie je bepaald niet terug bij de ambtenaren die in schaal 9 en hoger zitten. Dat is een slechte zaak.
2. De Rekenkamer kwam met de conclusie dat de gemeente haar regierol op veiligheid en handhaving in de openbare ruimte goed oppakt. Logisch. Immers, als je kijkt naar de ambtenaren van VTH en Veiligheid waarmee de Rekenkamer gesproken heeft, dan zit daar niet één respondent bij met een Turkse- of Marokkaanse achternaam terwijl dat toch de grootste bevolkingsgroep met migratie achtergrond is (en vaak het voorwerp van handhaving).
3. De samenstelling (wel of niet migratie-achtergrond) van het leidinggevende kader in de ambtelijke dienst (met name als het over Handhaving en Veiligheid gaat) hangt nauw samen met de mate van institutioneel racisme. Vooroordelen in de organisatie verander je niet met praatsessies, cursussen en voorlichting, maar alleen als ook een in alle opzichten representatieve samenstelling van het leidinggevende kader wordt doorgevoerd.
4. Vragen aan medewerkers of er sprake is van institutioneel racisme in de organisatie heeft geen enkele zin, want niemand zal van zichzelf zeggen dat hij zich daar ook wel eens aan schuldig maakt en medewerkers die er last van hebben, hebben geleerd om er mee te leven en zijn het zo gewoon gaan vinden dat het ze niet meer opvalt.
5. De ambtelijke dienst is (net als alle bedrijven) een hiërarchische organisatie en medewerkers die er een mening op na houden die afwijkt van die van hun leidinggevenden zullen als regel wel uitkijken om die afwijkende mening te laten blijken. Dat geldt zeker ook voor meningen die te maken hebben met institutioneel racisme.
6. Of er sprake is van institutioneel racisme valt niet op te maken uit collegeprogramma’s, regels en beleidsnotities, want die geven altijd een heel fraai beeld van de werkelijkheid. Je komt er alleen achter door diep in de praktijk van de uitvoering te duiken: hoe worden regels in individuele gevallen toegepast? Dat valt in het kader van een onderzoek zoals bureau Omlo dat gedaan heeft niet te doen, dat is onbegonnen werk.
7. De enige manier om institutioneel racisme aan het licht te brengen zijn goed werkende klacht- en bezwaarprocedures, die de medewerker én de burger de mogelijkheid geven veilig te klagen op een manier die echt helpt, zodat er wat aan gedaan wordt. De klacht- en bezwaarprocedures die de gemeente heeft zijn volstrekt ontoereikend en alles behalve veilig.
6. Klachtprocedures bij de gemeente vallen niet serieus te nemen omdat er geen onafhankelijke instantie is waar je met je klachten naar toe kan. Utrecht had vroeger een eigen ombudsvrouw, die is wegbezuinigd. In het geval dat je klaagt bij de burgemeester beslist het hoofd van Juridische Zaken of de klacht gegrond is. Juridische zaken is de adviseur en advocaat van het college en de burgemeester, daar moet je dus echt niet wezen als je klachten hebt over wat er in en door de organisatie gebeurt.
Veel burgers zijn terecht bang om te klagen, want dat kan vroeg of laat tegen je worden gebruikt. “je kan maar beter goeie vrienden zijn met ambtenaren die je komen inspecteren en controleren”.
7. De bezwaarprocedure houdt in dat je bezwaar kan maken bij Juridische Zaken en, zoals gezegd, Juridische Zaken is de adviseur en advocaat van het college. Van een onafhankelijke beoordeling van het bezwaar is dus geen sprake. Wie bezwaar maakt tegen een besluit van VTH of Veiligheid (bibob) komt bij juristen van Jur. Zaken terecht die er alles aan doen om het voor hun collega’s bij VTH en Veiligheid op te nemen en het besluit van VTH en Veiligheid bij de rechter te verdedigen.
Kort gezegd: wil je institutioneel racisme aan het licht brengen, dan helpen alleen goed werkende en veilige feedback procedures (klacht- en bezwaarprocedures). Die hebben ook een preventieve werking. Zolang die procedures niet veilig, echt onafhankelijk en effectief zijn verandert er niets.
Zie ook:
https://www.nieuws030.nl/columns/van-oosten-ramadan-bingo-in-koffiehuis-slecht-levensgedrag/
https://www.nieuws030.nl/columns/van-oosten-utrecht-niets-geleerd-van-de-toeslagenaffaire/
https://www.nieuws030.nl/columns/van-oosten-vooringenomen-handhaving/
Reacties zijn gesloten.